7 faktów o kolekcji znaczków pocztowych londyńskiej „Skarynauki”

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Andrei Myaleshka, badacz poczty białoruskiej, opowiada o „unikatach” (najrzadszych) znaczkach pocztowych, które udało mu się znaleźć podczas katalogowania kolekcji „Skarynauki”.     

Znaczki pocztowe Oddziału Specjalnego Białoruskiej Narodowej Republiki w arkuszach.

Znaczki „Odrębnego Oddziału BNR” można właściwie uznać za pierwsze znaczki pocztowe, na których widnieje nazwa kraju Białoruś, w tym przypadku „Białoruska Republika Ludowa”. Posiadanie takiego znaczka było zaszczytem dla każdego miłośnika białoruskiej historii. Jest to zabytek historyczny, który niestety trafił poza granice kraju. Znaczki wydrukowano w 1920 roku w Rydze, gdzie stacjonowały wówczas oddziały Odrębnego Oddziału.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Warto zauważyć, że znaczki Oddzielnego Oddziału prezentowane są w dużych arkuszach w zbiorze „Skarynauki”. Takie arkusze tych znaczków widziałem tylko kilka razy w życiu: na dużym jarmarku filatelistycznym w Petersburgu na początku lat 90. XX w. oraz gdy potomek jednego z „Bałachowów” z Grodna przywiózł swoją kolekcję grodzieńskim kolekcjonerom.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

2. Poczta Ukraińskiej Republiki Ludowej

W kolekcji „Skarynauki” prezentowane są znaczki pocztowe Ukrainy z lat 1918–1921 w dużych ilościach.

W tej kolekcji można zobaczyć przede wszystkim wszelkiego rodzaju nadruki na znaczkach pocztowych carskiej Rosji, tzw. sprawy lokalne miast Ukrainy. W okresie, gdy „władza carska” opuszczała miasta, w takich miastach jak Charków, Kijów i Czernihów zaczęły działać lokalne urzędy pocztowe, a miejscowi pracownicy pocztowi umieszczali specjalną pieczęć na znaczkach nieistniejącego państwa.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

W zbiorze „Skarynauki” gromadzone są wszystkie sprawy Rady Centralnej Ukraińskiej Republiki Ludowej oraz tzw. sprawy państwa ukraińskiego. Znajdują się również numery Ukraińskiej Poczty Powstańczej i wydania Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

3. Poczta administracji niemieckiej i litewskiej podczas I wojny światowej

„Skarynauka” posiada w swoich zbiorach dość ciekawe zagadnienia z lat 1916-1919, kiedy w różnych miastach Białorusi działała okupacja niemiecka, a po powstaniu niepodległej Republiki Litewskiej administracja litewska. Są to specjalne nadruki na znaczkach Rzeszy Niemieckiej lub na znaczkach „carskiej Rosji”.

Znaczki posiadają napis w tłumaczeniu z języka niemieckiego „Rejon Naczelnego Wodza Wschodu” i różne nominały. To także znaczki, które wydano np. w Grodnie w 1919 roku, gdy w mieście działała administracja litewska.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

4. Poczta Litwy Środkowej

Litwa Środkowa jest jednostką państwową istniejącą na obszarze obwodu wileńskiego i grodzieńskiego w latach 1920–1922. Litwa Środkowa obejmowała w całości lub w części powiaty aszmiański, świentianski, trocki, wileński, brasławski i lidzki; liczył około 10 000 km i liczył 530 000 mieszkańców, z czego 40% stanowili Białorusini.

Pierwsze znaczki Litwy Środkowej wyemitowano 20 października 1920 roku i przedstawiały one dwa herby: „Orzeł Biały” i „Pogoń”. Na znaczkach z lat 1920–1922 można zobaczyć wizerunki zabytków historycznych i architektonicznych Wilna (m.in. kościół św. Anny i Ostra Brama), wizerunki królowej Jadwigi i Jahaili, Tadeusza Kościuszki i Adama Mickiewicza.

W zbiorze „Skarynauki” poczta tego stanu, o której pisałem już w 2012 roku, reprezentowana jest przez wszystkie numery i znaczki.

W kolekcji znajdują się ciekawe okazy nie tylko w pojedynczych znaczkach, ale także w dużych arkuszach. Znaczki tego stanu znajdują się w kolekcji zarówno w formie ząbkowanej, jak i nieząbkowanej.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

5. Poczta polska z lat 1918–1939

Okres ten reprezentują w zbiorach „Skarynauki” znaczki pocztowe niepodległego państwa polskiego z różnymi pieczęciami miast białoruskich. Zespół „Skarynauki” obejmuje Pińsk, Lidę, Grodno i inne białoruskie miasta.

W tej kolekcji znajduje się także być może najdroższy i najrzadszy znaczek wydany na historycznym terytorium Białorusi.

Znaczki te ukazały się w 1923 roku we wsi Warwiszka (obecnie położonej w powiecie łazdzkim obwodu alickiego na Litwie nad Niemnem) i przedstawiają nadruk „Samorząd Warwiszki” na polskich znaczkach z 1920 roku. Niestety, znaczki ukazały się pod koniec marca 1923 r., kiedy zapadła już decyzja Ligi Narodów o podziale terytorium.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

6. Radzieckie znaczki pocztowe dotyczące Białorusi

Znaczki pocztowe Związku Radzieckiego, na których można zobaczyć Kupałę lub Kolosy, zwierzęta z Puszczy Białowieskiej, pomniki i budowle Mińska z lat 60. i 70. XX wieku, prezentowane są w dużej liczbie w kolekcji „Skarynauki”.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

7. Znaczki zagraniczne poświęcone białoruskim postaciom historycznym

W kolekcji znajdują się znaczki pocztowe z Chile i Stanów Zjednoczonych Ameryki, przedstawiające wizerunki takich postaci historycznych jak Domeyko, Kościuszko i inne postacie urodzone na terenach współczesnej Białorusi.

Zdjęcie pochodzące z mediów społecznościowych

Najciekawszą częścią zbioru jest poczta emigracji białoruskiej, która wymaga osobnego artykułu, gdyż to właśnie w Londynie ukazały się znaczki pocztowe emigracji białoruskiej.