Białoruski Wolny Teatr

Brytyjskie gwiazdy i aktorzy Białoruskiego Wolnego Teatru w spektaklu „Comprehending Love”. Sienna Miller, Jude Law, Pavel Gorodnitsky, Marina Yurevich, Sam West, Adjoa Andu i Oleg Sidorchik. Londyn, 2010.

Teatr Bez Granic: Narodziny Białoruskiego Wolnego Teatru

W pierwszych latach istnienia, od 2005 do 2011 roku, Białoruski Wolny Teatr działał bez formalnej osobowości prawnej, stanowiąc zgrany kolektyw artystyczny. Po uzyskaniu azylu politycznego w Wielkiej Brytanii, teatr został oficjalnie zarejestrowany w Londynie w 2011 roku, ale główna grupa twórcza nadal działała na Białorusi, stając się bastionem niezależności w kraju pozbawionym wielu swobód.

Jego pierwsze spektakle, takie jak „Otwarte Zdjęcia Polaroidowe” i „4.48 Psychoza”, powstały bez wsparcia finansowego, ukazując determinację artystów w poszukiwaniu stabilnej przestrzeni dla twórczości.

Teatr przyciąga uwagę nie tylko niezależnością, ale także radykalną szczerością. Aktorzy sięgają po własne doświadczenia, pisząc teksty oparte na osobistych tragediach, by dotknąć widzów w najgłębszych zakamarkach duszy. To miejsce, gdzie sztuka nie tylko odbija rzeczywistość, ale także staje się narzędziem buntu i oporu.

Międzynarodowe Uznanie i Solidarność

Białoruski Wolny Teatr zdobył międzynarodowe uznanie, otrzymując nagrody takie jak Nagroda Republiki Francuskiej ds. Praw Człowieka i „specjalne wyróżnienie” 12. Nagrody „Europa - Teatrowi”. Solidarność z teatrem pojawiła się już w 2005 roku, a zespół aktywnie uczestniczy w międzynarodowych projektach teatralnych, angażując się równocześnie w działalność społeczną. Białoruski Wolny Teatr, jako bastion wolności twórczej w obliczu reżimu Łukaszenki, zyskał uznanie na arenie międzynarodowej, co świadczy o znaczeniu jego działań dla społeczności artystycznej i obrońców praw człowieka. Działalność teatru została uhonorowana prestiżowymi nagrodami, takimi jak Nagroda Republiki Francuskiej ds. Praw Człowieka, co stanowi nie tylko uznanie dla sztuki, ale także dla odwagi stawiania czoła autorytarnym reżimom. Teatr otrzymał wsparcie finansowe z zachodnich krajów, co potwierdza, że społeczności artystyczne na całym świecie widzą jego rolę jako narzędzia oporu i symbolu wolności.

Otrzymanie „specjalnego wyróżnienia” w ramach nagrody „Europa - Teatrowi” podkreśla wyjątkowość i znaczenie Białoruskiego Wolnego Teatru w kontekście europejskiej kultury i walki o prawa obywatelskie.

Uczestnictwo w międzynarodowych projektach teatralnych oraz koncerty i działalność społeczna na Zachodzie przynoszą teatrowi nie tylko szansę prezentacji artystycznych osiągnięć, lecz także budowanie mostów solidarności międzynarodowej. Początkowe poparcie, jakie Białoruski Wolny Teatr otrzymał od Łotwy w 2005 roku, z czasem przekształciło się w aktywne wsparcie i solidarność ze strony różnych krajów zachodnich.

Teatr nie tylko przekracza granice artystycznego wyrazu, ale staje się symbolem jedności i oporu wobec ucisku, zarówno na Białorusi, jak i na globalnej scenie. Jego międzynarodowe uznanie to nie tylko honor dla samej sceny teatralnej, ale także dla siły sztuki jako narzędzia zmiany społecznej. W 2023 roku założyciele Białoruskiego Teatru Wolnego, zostali uhonorowani Orderem Imperium Brytyjskiego za zasługi dla teatru z okazji urodzin króla.

Historia Miłości i Walki: Chalezin i Koliada

Natalia Koliada i Nikolaj Chalezin, współzałożyciele Białoruskiego Wolnego Teatru, nie tylko zrewolucjonizowali scenę teatralną, ale również współtworzyli inspirującą historię miłości i walki w obliczu restrykcyjnego reżimu.

Natalia Koliada i Nikolai Chalezin z Białoruskiego Free Theatre w poniedziałek w swoim nowojorskim hotelu. Zdjęcie dla „The New York Times”.

Natalia Koliada, urodzona w teatralnej rodzinie w Mińsku, marzyła o byciu aktorką. Jednak z powodu zmian politycznych zdecydowała się na karierę dyplomatyczną. Pracując przy projektach USA dotyczących redukcji broni nuklearnej na Białorusi, zdobyła trzy nagrody Departamentu Stanu USA za osobistą odwagę. Koliada stała się również pionierką represji za treści internetowe, będąc pierwszą osobą w Białorusi aresztowaną za post w internecie.

Nikolaj Chalezin, dziennikarz, polityk i ekspert ds. marketingu organizacji pozarządowych, odegrał kluczową rolę w zorganizowaniu spotkania żon zabitych lub zaginionych przeciwników politycznych Łukaszenki z ówczesnym prezydentem USA, George'em Bushem. 

Irina Krasovskaya, Svetlana Zavadskaya i były prezydent USA George W. Bush. Źródło: Kyky.org

Historia miłości i walki Koliady i Chalezina staje się nie tylko częścią narracji teatralnej, ale również inspirującym przykładem odwagi i determinacji w walce o wolność i prawdy artystycznej w obliczu autorytaryzmu. Ich wspólna historia to nie tylko opowieść o teatrze, ale także o sile miłości, która jest nieodłączną częścią ich osobistej i artystycznej podróży.

Natalya Kolyada na Dniu Woli. Mińsk, 2007. Zdjęcie - Julia Daraszkiewicz

Aresztowanie Khalezina podczas marszu "O lepsze życie". Mińsk, 2003. Zdjęcie - Uladzimir Shlapak.

Mick Jagger i Manifestacja Wolności

W 2007 roku Chalezin i Koliada spotkali się z Mickiem Jaggerem, wokalistą „The Rolling Stones”, podczas koncertu w Warszawie. Opowiedzieli mu o sytuacji politycznej w Białorusi, co skłoniło go do publicznego poparcia dla narodu białoruskiego. Jagger, wyrażając solidarność, przemówił do publiczności, życząc Białorusinom wolności i popierając ich pragnienie przystąpienia do Europy.

Dziś Białoruski Wolny Teatr to nie tylko scena teatralna – to symbol wolności twórczej i walki o prawdę. Mimo represji pozostaje silnym głosem artystycznego oporu w kraju, gdzie sztuka jest bronią przeciwko autorytaryzmowi. To miejsce, gdzie każdy spektakl to manifestacja wolności, inspirująca lokalną społeczność i światową publiczność. Białoruski Wolny Teatr przypomina nam, że sztuka może być nie tylko piękna, ale także potężna, gdy służy wyrażeniu prawdy i walcę o wolność. 

Inne źródło: https://reform.by/nikolaj-halezin-i-natalja-koljada-udostoeny-ordena-britanskoj-imperii