Faisal Islam: Gospodarka wojenna Rosji nie wytrwa, ale dała więcej czasu

Zdjęcie: Reuters

Rosja popadła w wielką recesję.

To był natychmiastowy rezultat najbardziej niezwykłych prób ograniczeń finansowych Rosji po inwazji na Ukrainę przez Zachód. 

Głównym celem było przejęcie oficjalne aktywy walutowe Rosji oraz, w szczególności, bezprecedensowe zamrożenie banku centralnego w wysokości 300 miliardów dolarów (238 miliardów funtów). 

Zachodnie rządy wyraźnie odsunęły się przed użyciem fraz takich jak „wojna ekonomiczna”, lecz z pewnością wyglądało tak, jakby był finansowy teatr bitewny pomiędzy Kremlem. Było to lepsze niż dosłowna konfrontacja nuklearna pomiędzy stanami.

Po około dwóch latach, nastąpiły spore zmiany, w tym kontekst ekonomiczny. 

W długim oraz gadatliwym wywiadzie w tym tygodniu, Prezydent Putin wesoło wykrzyknął, że Rosja to jest najszybciej rosnącą gospodarką w Europie. 

W ostatnim tygodniu, Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), podkreśliła prężność gospodarki rosyjskiej, gdy zwiększyli swoją prognozę wzrosty na ten rok do 2,6% do 1,1%.

Na podstawie danych MFW, gospodarka Rosji szybko się zwiększyła, niż całe G7 w ostatnim roku i zrobią to samo w 2024.

To nie są tylko liczby. Impas na Ukrainie w ubiegłym roku oraz rosnące oczekiwania na zakończenie konfliktu w tym roku, zostały podparte przez rosyjską ponowną mobilizację swojej gospodarki do wysiłków wojskowych, przede wszystkim w konstrukcji linii obronnych na wschodniej i południowej Ukrainie. 

Zachodni przywódcy twierdzą, że ten model jest całkowicie niezrównoważony w perspektywie średnioterminowej. Lecz pytania jest takie: jak długo ona może trwać? 

Rosja przekształciła swoją gospodarkę na zmobilizowaną gospodarkę wojenną. Wydatki państwa rosyjskiego są rekordowe w czasie postsowieckim

Wydatki na wojsko oraz bezpieczeństwo, obejmuje aż do 40 budżetu to jak powrót do czasów późnego Związku Radzieckiego. Inne obszary państwowego wsparcia dla ludności zostały wyduszone na rzecz produkcji czołgów, system rakietowy oraz obrony przejętych terytoriach w Ukrainie. 

Ponadto, pomimo sankcji nałożonych na rosyjski gaz oraz ropę przez zachodnie państwa, dochody za węglowodór nadal napływają do kasy państwowej Rosji.

Tankowce teraz przyjeżdżają do Indii oraz Chin, więcej transakcji jest w chińskich juanach niż w USD.

• Putin przejmuję kontrolę, gdy gospodarz telewizji daje wolną rękę Kremlowi
• Raporty twierdzą, że rosyjska ropa przypływa do Wielkiej Brytanii poprzez lukę w rafinerii

Produkcja rosyjskiej ropy pozostaje w 9,5 miliona baryłek co dzień, ledwo spadając w porównaniu do czasów przedwojennych. Państwo omijało sankcje poprzez kupowanie oraz wysyłanie setki tankowców „cienistą flotą”.

W ubiegłym tygodniu, ministerstwo finansów Rosji poinformowało, że podatki od węglowodorów w styczniu przekroczyły wszelakie oczekiwania w styczniu 2022 r., tuż przed inwazją.

Ciągły przepływ obcych walut na rosyjską ropę naftową, gaz oraz diamenty również pomógł złagodzić presję na wartość rubla.

Zachodni przywódcy są pewni, że taka sytuacja nie może trwać wiecznie, lecz dostrzegą jej wpływowi. 

Światowy lider ostatnio prywatnie oświadczył: „Rok 2024 będzie bardziej lepszy dla Putina niż myśleliśmy. Udało mu się zreorganizować swoją własną branżę skutecznie niż myśleliśmy”.

Rosja narażona na ryzyko

Lecz ta forma wzrostu gospodarki, znacznie podniosła zależność Moskwy od dochodów z ropy naftowej, od Chin oraz od nieproduktywnych wydatków wojennych. 

Wraz z popytem na ropę i gaz oraz uruchomieniem w nadchodzącym roku konkurencji produkcji z Zatoki Arabskiej, Rosja będzie narażona na ryzyko

Zdjęcie: Reuters

Napisy medialne, Wydatki Rosji na wojnę, podniosło ich PKB, lecz ponieważ pojazdy są niszczone, ich wzrost nie jest trwały.

Statystyczny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) z produkcji czołgów oraz pocisków, które są wysadzane w Donbasie, we wschodniej Ukrainie, jest również zdała od produktywności. 

Międzyczasie, Rosja doświadczyła drenaż mózgów od swoich najbardziej utalentowanych obywateli. 

Strategia Zachodu nie jest obleganie gospodarki Rosji, lecz granie w kotka i myszkę, aby ograniczyć dostęp do technologii, zwiększenie kosztów, ograniczenie przychodów oraz przekształcić ten konflikt, żeby stał się nietrwały w dłuższej perspektywie. 

„Wolimy, żeby Rosja używała swoich pieniędzy do kupna tankowców [na ropę] niż na czołgi” powiedział mi urzędnik Stanów Zjednoczonych. Na rynku ropy, celem polityki nie jest zatrzymywanie Indii, dla przykładu, przez kupnem rosyjskiej ropy, lecz ograniczenie zysków z handlu, które wracają do Kremla w celu wojennym.

Lecz, ten impas oraz prężność, może wytrzymać przynajmniej do końca tego roku. Wpisuję się to w wyraźną strategię Kremla, która polega na oczekiwaniu na ewentualną zmianę prezydenta USA oraz zmniejszeniu dofinansowania obrony Ukrainy przez Zachód.

Dlatego też uwaga teraz powraca do kluczowej roli tych setek miliardów zamrożonych rosyjskich aktywów finansowych. 

Prezydent Ukrainy, Wołodymir Zełenski powiedział mi to w tamtym miesiącu: „Gdyby świat miał 300 bilionów dolarów, to czemu by ich nie użyć?” Te wszystkie zamrożone środki powinno być deportowane do wsparcia Ukrainy w celu odbudowywania, powiedział.

Zdjęcie:  Getty Images

Napisy medialne, Prezydent Ukrainy, Wołodymir Zełenski, zapytał, czy biliony dolarów ze zamrożonych aktywów Rosji, mogą być w celach pomocniczych

Doradca Wielkiej Brytanii Jeremy Hunt oraz Sekretarz do spraw zagranicznych Dawid Cameron wspierają ten pomysł. 

Pan Cameron powiedział mi: „Zamroziliśmy te aktywy. Pytanie jest, czy użyjemy ich?”

Powiedział, że „używanie tych pieniędzy teraz to jakby płacenie z góry za [Rosyjskie] naprawy” za nielegalną inwazję na Ukrainę oraz mogla to być użyte żeby „pomóc Ukrainie oraz, w tym samym czasie, odratować pieniądze podatników”.

G7 poprosiła swoich centralnych bankierów, aby wykonać techniczną oraz legalną analizę.  Jest to zrozumiane, że światowi bankierzy są niespokojni. Pewien czołowy finansista powiedział mi, że mogę być ryzyko, które nazwał „uzbrojenie dolara”. Tradycyjnie, banki centralne cieszą się immunitetem suwerennym od takich działań.

Opracowywany plan zakłada wykorzystywanie funduszy lub zysków z inwestycji w celu pozyskania dziesiątek miliardów dolarów dla Ukrainy. 

Lecz to tylko równoważne działanie. Jeżeli aktywy Rosji są skonfiskowane w ten sposób, to co będzie o tym świadczyć dla innych krajów jak Gulf lub Asia Środkowa lub Afryka o bezpieczeństwie ich rezerw w Zachodnich bankach centralnych?

Te relacje są jednymi z głównymi arteriami globalnych finansów, przetwarzając setki miliardów dolarów wykorzystywanych do płacenia za energię na całym świecie. Putin z pewnością by chciał zakomunikować, że Chiny zaczynają wychodzić jako alternatywa, jeżeli nie dla Zachodu to dla powstających gospodarek.

Rosjanie również zasygnalizowali, że podejmą działania sądowe w związku z każdym zajęciem, a z kolei przejmą podobne aktywy od zachodnich firm, które są zamrożone w rosyjskich bankach.

Dlatego bitwa cieni przeciw gospodarce Rosji jest kluczowa do zrozumienia, w którym kierunku ten konflikt oraz światowa gospodarka idzie. 

Gospodarka wojenna Rosji nie może wytrwać z dłuższej perspektywy, ale załatwiła krajowi trochę więcej czasu. Zachód ma zamiar podnieść stawkę po tym, jak Rosja ukazała nieoczekiwaną prężność. 

Dokładna forma tej finansowej eskalacji będzie miała konsekwencje, daleko wykraczające poza Rosję i Ukrainę.