UE nałoży cła w wysokości do 50% na importowane rosyjskie zboże

Ziarna pszenicy ładowane w porcie w Mariupolu przed wyjazdem do rosyjskiego miasta Rostów nad Donem w październiku ubiegłego roku. Zdjęcie: Alexander Ermochenko/Reuters

UE zamierza nałożyć na zboże importowane z Rosji taryfę celną w wysokości do 50%, aby zapobiec zdestabilizowaniu rynku europejskiego przez tanią pszenicę masowo importowaną z Kremla. Propozycja, ogłoszona przez przewodniczącą Komisji Europejskiej, Ursulę von der Leyen, jest następstwem apelu skierowanego w czwartek do przywódców UE przez prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, aby zrobili coś ze zbożem „skradzionym“ z okupowanych przez Rosjan terenów. Przewodnicząca powiedziała: „Proponujemy nałożenie ceł na rosyjski import, w celu złagodzenia rosnącego  ryzyka dla naszych rynków i naszych rolników. Zmniejszą one zdolność Rosji do wykorzystywania UE na rzecz swojej machiny wojennej”. Ten krok ma przede wszystkim zapobiec potencjalnej nielegalnej sprzedaży zboża po zaniżonych cenach, ponieważ Kreml stara się wykorzystać wszystko, co może, jako broń w swojej wojnie przeciwko Ukrainie. „Głównym powodem wprowadzenia taryf celnych jest zapobieganie ryzyku destabilizacji rynku UE poprzez przyszłe potencjalne przekierowanie znacznej ilości rosyjskiego zboża na rynek UE, odbywające się nawet przez teren Białorusi. To jest coś, przed czym chcemy uchronić Europę”. Sprzedaż rosyjskiego zboża w UE wiąże się z niskimi lub zerowymi opłatami celnymi, podczas gdy nowa propozycja doprowadziłaby do nałożenia cła w wysokości 95 EUR (82 GBP) za tonę zboża, które obecnie sprzedaje się w cenie do 220 EUR za tonę, w zależności od jakości pszenicy. Zełenski skarżył się w czwartek przywódcom UE w Brukseli, że rosyjskie zboże jest nadal swobodnie dostępne, podczas gdy ukraińskie zboże jest kradzione przez Rosjan, a polscy rolnicy utrudniają skontrolowanym i zatwierdzonym ukraińskim zbożom przedostawanie się do UE w celu tranzytu do innych krajów, w tym biedniejszych krajów w Afryce i Azji. „Kiedy ukraińskie zboże jest wyrzucane na drogi czy tory kolejowe, rosyjskie produkty są nadal transportowane do Europy, zarówno jak towary z kontrolowanej przez Putina Białorusi. To niesprawiedliwe” - powiedział liderom w przemówieniu wideo na szczycie.

Rosyjski eksport zboża do UE wzrósł z 960 tys. ton w 2022 r. do 1,5 mln ton w 2023 r., podczas gdy produkcja wzrosła z 35 mln ton do 50 mln ton w latach 2022-2023 - poinformowali unijni urzędnicy. Wniosek Komisji Europejskiej musi zostać ostatecznie zatwierdzony przez Radę Europejską państw członkowskich lub w drodze głosowania większością kwalifikowaną w ciągu następnych dni lub tygodni. „Przygotowaliśmy propozycję  podniesienia ceł na import nasion oleistych i produktów pochodnych z Rosji oraz krajów z nią współpracujących – przekazała Von der Leyen w czwartek wieczorem - istnieje kilka dobrych powodów, aby złożyć tę propozycję. Zapobiegnie to destabilizacji unijnego rynku przez „zalewanie” nas rosyjskimi produktami. Powstrzyma Rosję przed wykorzystywaniem dochodów z eksportu tych towarów do Unii Europejskiej. Zapewni to także, że ukraińskie zboże nielegalnie eksportowane przez Rosjan nie pojawi się na rynku UE”. Zgodnie z nowymi przepisami UE powoła się na „ograniczenie restrykcji wywozowych” [wyłączenie z takich ograniczeń zakupów humanitarnych Światowego Programu Żywnościowego], co znajduje się w porozumieniach Światowej Organizacji Handlu i wynika z sytuacji nadzwyczajnej - wojny na Ukrainie – przekazują urzędnicy - ponieważ rosyjska produkcja jest bardzo wysoka i przez ostatni czas znacznie wzrosła, uważamy, że Rosja mogłaby przekierować dużą część eksportu, potencjalnie nawet poprzez sprzedawanie zboża po zaniżonych cenach do UE. A widzieliśmy, jak bardzo potrafi to być destabilizujące”.