Gdzie w człowieku mieszka miłość, jak dziadkowie wpływają na starzenie się wnuków i jak wybory filmowe oddziałują na mózg. Naukowe niedziele w NM

Zdjęcie: NewsMaker.md 

Co jest nie tak z saudyjskim projektem futurystycznego miasta? 

Miasto The Line — centralna część megaprojektu Neom w Arabii Saudyjskiej — raczej nie stanie się pełnoprawnym miastem, twierdzi konsultant projektu Hables Gray. The Line zostało zaplanowane jako inteligentne, liniowe miasto, w postaci megastruktury o długości 170 kilometrów, szerokości 200 metrów i wysokości 500 metrów. Według Graya to futurystyczne miasto będzie raczej kurortem dla najbogatszych niż miejscem do stałego zamieszkania. Mimo ogromnych nakładów finansowych Arabia Saudyjska nie ma szans na stworzenie prawdziwego miasta, uważa Gray. Zaznaczył również, że promocyjne filmy projektu przedstawiają kuszącą, ale nierealną wizję przyszłości. 
 
Według oficjalnych przedstawicieli Neom projekt The Line jest przeznaczony zarówno dla turystów, jak i stałych mieszkańców. Początkowo planowano, że do 2030 roku miasto zamieszka 1,5 mln ludzi, ale według najnowszych prognoz liczba ta zmniejszyła się do 300 tys. Krytykując projekt, Gray podkreślił, że The Line zawsze było ukierunkowane na najbogatszych ludzi i nie spełnia istotnych funkcji kulturowych, ekonomicznych i społecznych, typowych dla miast. Co więcej, położenie The Line w odległym regionie czyni je atrakcyjnym kurortem, ale nie sprzyja integracji z lokalnym życiem i kulturą. 

Megaprojekt Neom (co można tłumaczyć jako „nowa przyszłość”) zakłada przekształcenie pustyni w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej w dziesięć futurystycznych regionów, w tym pływające miasto portowe, centrum żeglarskie oraz zimowy kurort. Zakłada się, że Neom stworzy wiele możliwości inwestycyjnych na powierzchni 26,5 tys. km². Arabia Saudyjska planuje wydać na realizację projektu ponad 1,5 biliona dolarów. 

Dlaczego dzieciom dłużej zajmuje rozpoznanie obiektu niż dorosłym? 

Naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Ohio odkryli, że małe dzieci, mimo zdolności do rozpoznania obiektu po kluczowym szczególe, kontynuują badanie dodatkowych elementów, aby upewnić się co do swojego wyboru. W eksperymencie z udziałem 201 osób, w tym dzieci w wieku 4-6 lat i dorosłych, uczestnicy mieli rozpoznać, które z dwóch stworzeń, Hibi czy Gora, było pokazane na ekranie, odkrywając kolejne części ciała po jednej na raz. Dorośli od razu koncentrowali się na ogonie, który jednoznacznie wskazywał na właściwe stworzenie, podczas gdy dzieci otwierały kolejne części ciała, nawet wiedząc, że wystarczy spojrzeć na ogon. 

Naukowcy zasugerowali, że dzieci zachowują się w ten sposób nie z powodu słabego rozwoju pamięci roboczej, ale z powodu jej niepełnego rozwoju. Mali uczestnicy mogli mieć wątpliwości, czy prawidłowo zapamiętali kluczowy szczegół, więc starali się wyeliminować niepewność, badając dodatkowe funkcje. Nawet po wprowadzeniu do eksperymentu przycisku „Express”, który pozwalał im zobaczyć całego stwora na raz, dzieci częściej go naciskały, co wyklucza sugestię, że po prostu lubiły naciskać przyciski. Naukowcy zauważyli również, że w miarę jak dzieci dorastają i rozwijają pamięć roboczą, stają się bardziej pewne siebie w zachowywaniu potrzebnych informacji i działają bardziej celowo, tak jak robią to dorośli. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby potwierdzić te odkrycia. 

W których częściach mózgu mieszka miłość? 

Neurolodzy z Finlandii i Niemiec odkryli, że sześć rodzajów miłości — do dziecka, partnera, przyjaciół, zwierząt domowych, nieznajomych i natury — aktywuje różne obszary mózgu. W badaniu wzięło udział 55 dorosłych osób, którym zeskanowano mózgi za pomocą fMRI, podczas gdy słuchali historii, które wywołały doświadczenie różnych rodzajów miłości. Wyniki pokazały, że chociaż nastąpiła ogólna aktywacja ośrodka przyjemności, każda forma miłości miała unikalne cechy neuronalne. 

Uczestnicy eksperymentu zanurzali się w historie związane z codziennymi sytuacjami, aby wywołać różne uczucia miłości. Po każdej historii oceniali swoje emocje i odnotowywali, jak łatwo było im wprowadzić się w stan miłości. Zgodnie z wynikami ankiety, średni wynik „namiętnej miłości” wyniósł 6,83, wskazując na silne romantyczne uczucia uczestników do swoich partnerów. „Współczująca miłość do ludzkości” uzyskała wynik 4,87, a miłość do całego świata została oceniona na 6,8 przed fMRI, ale wzrosła do 7,75 po badaniu. Miłość romantyczna i rodzicielska otrzymały najwyższe wyniki, podczas gdy historie o miłości do zwierząt domowych, przyjaciół i nieznajomych okazały się najtrudniejsze dla uczestników do emocjonalnego zanurzenia się. 

Jak dziadkowie wpływają na starzenie się wnuków? 

Najnowsze badanie przeprowadzone przez naukowców z siedmiu amerykańskich uniwersytetów wykazało, że wykształcenie dziadków może mieć znaczący wpływ na wiek biologiczny ich wnuków. Badacze odkryli, że dzieci i młodzież w wieku od 2 do 17 lat, których dziadkowie mieli wykształcenie wyższe, często mieli wiek biologiczny niższy niż ich rzeczywisty wiek, co wskazuje na wolniejsze starzenie się. 

Badanie potwierdziło również, że status społeczno-ekonomiczny starszych pokoleń jest związany ze zdrowiem ich potomstwa, a wyniki podkreślają znaczenie wykształcenia i zamożności dziadków dla zdrowia i jakości życia ich wnuków. Naukowcy nadal badają ten związek, aby prześledzić jego wpływ na późniejsze etapy życia młodszego pokolenia. 

Jak wybór gatunków filmowych oddziałuje na aktywność mózgu? 

Badania pokazują, że kino wciąż pozostaje ważnym źródłem rozrywki. Jego globalny rynek w 2019 roku przekroczył 100 miliardów dolarów, a dwa przodujące serwisy streamingowe, Netflix i Amazon Prime Video, mają już ponad 400 milionów subskrybentów na całym świecie. Głównym zadaniem filmów, jak wskazuje psycholog Gustav Münsterberg, jest wywołanie reakcji emocjonalnej, która zapewnia zainteresowanie widzów. Współczesne badania potwierdzają, że emocje wywoływane przez filmy są podobne do tych, które występują w prawdziwym życiu zarówno na poziomie fizjologicznym, jak i neuronalnym. 

Nowe badania sugerują, że preferencje widzów dotyczące niektórych gatunków filmowych mogą być powiązane z różnicami w aktywności mózgu. Na przykład gatunki wywołujące negatywne emocje, takie jak thrillery i horrory, pozostają popularne, mimo że mogą powodować stres. Paradoks ten wyjaśnia koncepcja meta-emocji, która sugeruje, że pozytywne meta-emocje, które powstają w odpowiedzi na negatywne emocje pierwotne, mogą przyczyniać się do zwiększonej satysfakcji z oglądania. 

Niedawne badanie z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) ujawniło znaczące różnice w aktywności mózgu wśród widzów preferujących różne gatunki filmowe. Na przykład, preferowanie thrillerów wiąże się ze zmniejszoną aktywnością w ciele migdałowatym mózgu w przetwarzaniu negatywnych emocji, podczas gdy preferowaniu komedii towarzyszy zwiększona aktywność w ośrodku przyjemności. Odkrycia te potwierdzają, że różne gatunki filmowe mogą w różny sposób wpływać na procesy neurobiologiczne związane z emocjonalnym odbiorem kina.