Dlaczego Putin usunął swojego sojusznika Siergieja Szojgu ze stanowiska ministra obrony Rosji?

Siergiej Szojgu (po lewej) od dawna jest lojalistą Putina. Źródło: EPA.

Myśl pierwsza: niezależnie od tego, kto zasiada przy stole prezydialnym w Rosji, tylko jeden człowiek podejmuje kluczowe decyzje w kraju i jest to prezydent Putin. We współczesnej Rosji cały system polityczny jest zbudowany wokół niego. Warto o tym pamiętać, dyskutując o tym, kto jest w rządzie, a kto poza nim. Polityka centralna raczej się nie zmieni. Czy to oznacza, że przetasowania w rosyjskim rządzie nie są interesujące lub znaczące? Nie, nie oznacza. Odejście Siergieja Szojgu z ministerstwa obrony jest fascynujące na wielu poziomach. Mimo wszystko to prowadzi nas do myśli numer dwa: przetasowania są w Rosji rzadkością. Przynajmniej jeśli chodzi o najważniejszych graczy politycznych. Weźmy na przykład Siergieja Ławrowa, weterana rosyjskiego MSZ. Pracuje na tym stanowisku od 20 lat. Siergiej Szojgu był ministrem obrony przez 12 lat (w tym czasie Wielka Brytania miała sześciu sekretarzy obrony). Pan Szojgu jest uważany za bliskiego sojusznika Putina. Kolejno do myśli numer trzy: bycie blisko Putina, chodzenie na ryby i polowania z prezydentem (tak, Siergiej Szojgu to robił, nawet już słynnie, chodzili razem na grzyby), nic z tego nie jest gwarancją utrzymania pracy.

W mniej trudnych czasach Władimir Putin i Siergiej Szojgu chodzili razem na ryby. Źródło: AFP

Siergiej Szojgu został zastąpiony na stanowisku Ministra Obrony przez ekonomistę-technokratę Andrieja Biełousowa. Pan Szojgu nie został zwolniony. Będzie kierował rosyjską Radą Bezpieczeństwa w miejsce jastrzębiego Nikołaja Patruszewa. 

Nie wygląda to jednak na awans. Dlaczego więc lojalista Putina został przeniesiony z ministerstwa obrony? Dlaczego zastąpił go ekonomista? I co to nam mówi o Władimirze Putinie? Nie jest to całkowita niespodzianka. Krążyły plotki, że Siergiej Szojgu może zostać odsunięty na boczny tor. Jeden z jego zastępców, Timur Iwanow, został niedawno aresztowany pod zarzutem korupcji. Co więcej, zastąpienie pana Szojgu ekonomistą ma sens, jeśli weźmie się pod uwagę ogromną ilość pieniędzy, które władze przeznaczają na wojnę Rosji na Ukrainie. Wydatki na obronę w Rosji zostały zwiększone do około 7% PKB. Coraz częściej można odnieść wrażenie, że rosyjska gospodarka znajduje się na stopie wojennej. Istnieje logika w posiadaniu ministra obrony, który rozumie finanse, planowanie gospodarcze i potrzebę wydajności kogoś, kto nie jest powiązany z zarzutami korupcji, które są obecnie przedmiotem dochodzenia.

Nowy minister obrony Andriej Biełousow jest uważany za technokratę. Źródło: Reuters. 

Interesujące jest jednak to, że Władimir Putin wybrał ten moment, aby dokonać zmiany. Prezydent trzymał się Szojgu w 2022 roku, kiedy Rosja poniosła porażkę militarną na Ukrainie. Trzymał się go ponownie w 2023 roku podczas bardzo publicznej kłótni ministra z nieżyjącym już szefem najemników Wagnera Jewgienijem Prigożynem, który oskarżył Szojgu o korupcję i zażądał jego zwolnienia. Teraz gdy Rosja twierdzi, że przejęła inicjatywę na polu bitwy, przywódca Kremla zastąpił swojego ministra obrony. Po raz kolejny pokazuje to, że Władimir Putin nie lubi działać pod presją. Podejmuje decyzje w wybranym przez siebie czasie, ale jest jeszcze jedna cecha rosyjskich przetasowań w rządzie. Zawsze pozostawiają one pytania. Po tej zmianie jest ich mnóstwo. Więc zaczynamy. Co dalej z Siergiejem Szojgu? Czy uda mu się stworzyć nową bazę władzy w Radzie Bezpieczeństwa, czy też nieuniknione jest, że na nowym stanowisku jego władza zostanie znacznie ograniczona? Co dalej z człowiekiem, którego zastąpi w Radzie Bezpieczeństwa, Nikołajem Patruszewem? Przez długi czas uważany za jednego z najpotężniejszych ludzi w Rosji, czy Patruszew zachowa swoje wpływy? I pod jaką postacią? Czy powołanie nowego ministra obrony oznacza, że wkrótce w miejsce Walerija Gierasimowa pojawi się nowy szef sztabu generalnego? Obserwuj ten portal.