Europejscy przywódcy odwiedzają Kijów i wzywają Rosję do 30-dniowego zawieszenia broni pod groźbą masowych sankcji

Zdjęcie: WPA Pool/getty images

Kijów, Ukraina (CNN) – Przywódcy Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Polski
zaapelowali do prezydenta Rosji Władimira Putina o zgodę na 30-dniowe
zawieszenie broni, które miałoby rozpocząć się w poniedziałek. W przeciwnym razie
grożą wprowadzeniem „masowych” sankcji – poinformował prezydent Francji
Emmanuel Macron podczas symbolicznej wizyty w Kijowie. Jak zaznaczono, żądanie
to zostało poparte przez Biały Dom po wspólnej rozmowie telefonicznej z
prezydentem Donaldem Trumpem.

Stojąc u boku prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego w Kijowie, czterej
przywódcy – Emmanuel Macron, nowy kanclerz Niemiec Friedrich Merz, premier
Wielkiej Brytanii Keir Starmer oraz premier Polski Donald Tusk – oświadczyli, że
zawieszenie broni powinno obowiązywać na lądzie, morzu i w powietrzu. Jeśli się
powiedzie, zdaniem Macrona może to otworzyć drogę do „natychmiastowego
rozpoczęcia negocjacji na rzecz trwałego i solidnego pokoju”.

W ekskluzywnym wywiadzie dla Frederika Pleitgensa z CNN rzecznik Kremla Dmitrij
Pieskow stwierdził, że Rosja „nie ulega żadnej presji”. „Europa konfrontuje się z nami
w sposób całkowicie otwarty” – powiedział Pieskow, dodając, że prezydent Putin
„zasadniczo popiera ideę zawieszenia broni”, jednak „jest wiele kwestii”, które
wymagają doprecyzowania. Nie wyjaśnił, o jakie dokładnie sprawy chodzi.

To dramatyczne oświadczenie daje Putinowi mniej niż 36 godzin na odpowiedź, a
także oznacza, że w tym samym, krótkim czasie musi zostać uruchomiony
skomplikowany system monitoringu satelitarnego i łączności. „Uzgodniliśmy, że od
poniedziałku, 12 maja, musi rozpocząć się pełne i bezwarunkowe zawieszenie broni
na co najmniej 30 dni” – oświadczył Zełenski. – „Wspólnie żądamy tego od Rosji i
wiemy, że Stany Zjednoczone nas w tym wspierają. „Bezwarunkowe zawieszenie
broni oznacza brak jakichkolwiek warunków, a próba ich narzucenia to sygnał chęci
przeciągania wojny i podważania procesów pokojowych.”

Czterej europejscy przywódcy przybyli wspólnie pociągiem w sobotę rano i zostali
powitani na kijowskim dworcu głównym przez szefa kancelarii prezydenta Ukrainy,
Andrija Jermaka. Ich pierwszym publicznym punktem programu była wizyta na Placu
Niepodległości, gdzie oddali hołd poległym żołnierzom Ukrainy. Następnie udali się

do Pałacu Maryjskiego, gdzie odbyli ponad trzygodzinne rozmowy. Później,
zasiadając wspólnie przy telefonie, odbyli rozmowę z prezydentem Trumpem.
Minister spraw zagranicznych Ukrainy Andrij Sybiha zamieścił w mediach
społecznościowych zdjęcie z tej chwili, określając rozmowę jako „owocną”, a Zełenski
nazwał ją „pozytywną i konkretną”. Biały Dom nie wydał natychmiastowej reakcji.

Ukraina od dwóch miesięcy domaga się natychmiastowego 30-dniowego
zawieszenia broni – stanowisko to jest wspierane przez kluczowych europejskich
sojuszników Kijowa, a także przez Trumpa. Rosja dotąd odmawiała zobowiązania się
do tego kroku, twierdząc, że popiera ideę 30-dniowego zawieszenia broni, ale
nalega, że istnieją tzw. „niuanse”, które muszą zostać wyjaśnione przed podjęciem
decyzji. W wywiadzie dla ABC News opublikowanym wcześniej w sobotę, Pieskow
zasugerował, że jednym z tych „niuansów” jest konieczność wstrzymania dostaw
broni z USA i Europy dla Ukrainy. Putin wielokrotnie mówił o konieczności zajęcia się
tak zwanymi „pierwotnymi przyczynami” – przez co rozumie się m.in. rozszerzanie
NATO na wschód.

W czwartkowym wpisie na Truth Social Trump ostrzegł, że „jeśli zawieszenie broni
nie będzie przestrzegane, USA i ich partnerzy nałożą kolejne sankcje”, co tylko
potęguje wrażenie jego narastającej frustracji wobec zwłoki ze strony Rosji. Pieskow
powiedział w sobotę CNN, że Rosja jest „bardzo wdzięczna” za mediacyjne wysiłki
Stanów Zjednoczonych, ale dodał, że „wywieranie presji na Rosję nie ma żadnego sensu”.

Objęcie urzędu przez Trumpa w styczniu oznaczało całkowitą zmianę w
amerykańskim podejściu dyplomatycznym do wojny, co wzbudziło obawy Ukrainy i
kluczowych sojuszników przed możliwym zwrotem polityki USA w stronę Moskwy. W
odpowiedzi europejscy przywódcy zwołali serię spotkań, których celem było zarówno
pokazanie Stanom Zjednoczonym, że Europa może bardziej wspierać Ukrainę
militarnie, jak i wyrażenie wspólnego stanowiska wzywającego prezydenta USA, by
nie opowiadał się po stronie Rosji w tej wojnie.

Ze swojej strony Kreml, zamiast zobowiązać się do długotrwałego zawieszenia broni,
realizuje politykę jednostronnych, krótkoterminowych rozejmów – ostatni z nich
rozpoczął się w czwartek i ma zakończyć się dziś o północy. Rozejm zbiegł się z
rosyjskimi obchodami Dnia Zwycięstwa 9 maja – święta upamiętniającego pokonanie

nazistowskich Niemiec. W tym roku wśród gości Putina podczas corocznej parady w
Moskwie znaleźli się m.in. chiński prezydent Xi Jinping oraz brazylijski przywódca
Luiz Inácio Lula da Silva.

Ukraina poinformowała o setkach rosyjskich ataków na pozycje frontowe w trakcie
trwania rozejmu, choć ataków rakietowych i uderzeń dronów Shahed na ukraińskie
miasta nie odnotowano od środy. W rzadkim – choć nie bezprecedensowym –
posunięciu ambasada USA w Kijowie wydała w piątek alert bezpieczeństwa,
ostrzegając, że posiada informacje wywiadowcze sugerujące możliwość „poważnego
ataku z powietrza, który może nastąpić w każdej chwili w ciągu najbliższych kilku dni”.