Wykorzystajcie zamrożone rosyjskie aktywa, by pomóc Ukrainie, mówi szefowa unijnej dyplomacji

Kaja Kallas, premier Estonii sprawująca tę funkcję do lipca, jest na nowym stanowisku od 11 dni. Zdjęcie: Nicolas Tucat/AFP/Getty Images

Miliardy rosyjskich funduszy państwowych zamrożonych w Unii Europejskiej powinny zostać wykorzystane do pomocy Ukrainie, powiedziała unijna dyplomatka. Kaja Kallas, przedstawiciel UE ds. zagranicznych i bezpieczeństwa, powiedziała Guardianowi i czterem innym europejskim gazetom, że Ukraina ma uzasadnione roszczenie o odszkodowanie, a rosyjskie aktywa przechowywane w UE są „narzędziem nacisku na Rosję”. UE zaczęła już pobierać zyski z rosyjskich aktywów przechowywanych w bloku dla Ukrainy, ale wzbraniała się przed zajęciem całej sumy (210 mld euro w Unii) z powodu wątpliwości co do legalności takiego posunięcia. UE posiada ponad dwie trzecie z 300 miliardów dolarów rosyjskich suwerennych aktywów zamrożonych przez zachodnich sojuszników po pełnej inwazji na Ukrainę. Kallas, prawniczka, która do lipca była premierem Estonii, zapowiedziała, że pomimo „ drażliwych kwestii ... pewnego dnia osiągniemy ten cel”, w interwencji, która zwiększa presję na rządy europejskie, aby ponownie rozważyły tę kwestię. Zasugerowała, że rosyjskie fundusze pomogą zapłacić rachunek za „wszystkie szkody, jakie Rosja wyrządziła Ukrainie”. „Lepiej mieć małego ptaszka w dłoni niż wielkiego ptaka na dachu” - powiedziała. „Mamy więc małego ptaszka w ręku [zamrożone aktywa] i jest to narzędzie do wywierania presji na Rosję”. Jej propozycja pojawia się w obliczu rosnących pytań o to, jak finansować Ukrainę w średnioterminowej perspektywie i zapłacić kolosalny rachunek za odbudowę. Donald Trump, który krytykował amerykańską pomoc dla Kijowa, również powróci do Białego Domu w przyszłym roku. W swoim pierwszym wywiadzie dla mediów prasowych od czasu objęcia nowego stanowiska, Kallas powiedziała, że Europa musi zwiększyć pomoc dla Ukrainy, jeśli USA wycofają się z finansowania. Dodała, że wsparcie finansowe dla Ukrainy „nie jest działalnością charytatywną”, ale leży w interesie Europy i USA. „Jeśli oni [USA] zmniejszą pomoc, musimy nadal wspierać Ukrainę, ponieważ martwię się o to, co się stanie, jeśli Rosja wygra. Myślę, że będziemy mieli więcej wojen, większych wojen” - powiedziała. Pomoc Ukrainie stanowi „inwestycję” w „nasze własne bezpieczeństwo” i bezpieczeństwo globalne, powiedziała, powołując się na udział północnokoreańskich żołnierzy w Ukrainie i chińskie ćwiczenia wojskowe na Morzu Południowochińskim. „Chiny również uczą się z tego, co robi Rosja”. Wypowiedź miała miejsce w jej biurze na 12. piętrze siedziby Komisji Europejskiej, gdzie gołe ściany i puste półki świadczyły o napiętym harmonogramie jej pierwszych 11 dni. Pierwszego dnia na stanowisku udała się do Kijowa, aby spotkać się z prezydentem Ukrainy, Wołodymirem Zełenskim, który powiedział, że jego kraj potrzebuje „dyplomatycznych rozwiązań” tylko wtedy, gdy Rosja nie będzie w stanie przeprowadzić dalszych ataków. W tym tygodniu premier Polski, Donald Tusk, powiedział, że rozmowy pokojowe w sprawie Ukrainy mogą rozpocząć się „zimą”, ale Kallas nie chce podawać dat, zauważając: „Rosja nie chce tych negocjacji”. Zapytana o niedawne rozmowy telefoniczne między Władimirem Putinem a premierem Węgier Viktorem Orbánem w środę i kanclerzem Niemiec Olafem Scholzem w zeszłym miesiącu, powiedziała: „Oni [Orbán i Scholz] robią to dla celów wewnętrznych; więc nie uczyniłabym tego, ale to nie do mnie należy krytyka”. Powiedziała, że ministrowie spraw zagranicznych, którzy spotkają się w poniedziałek, przedyskutują, czy taka dyplomacja ma „jakąkolwiek dodatkową wartość”. Ministrowie ocenią „dlaczego niektórzy członkowie to robią, co chcą przez to osiągnąć i czy istnieje jakaś korzyść”, powiedziała Kallas, dodając: „Putin naprawdę chce upokorzyć Europę. O tym musimy cały czas pamiętać”. Rosja stawiała na „ przetrzymanie” zachodnich sojuszników, powiedziała, ale wojna o Ukrainę nadal pozostaje do wygrania. „To, co widzieliśmy w Syrii [to], że nie są w stanie kontynuować tej walki” - powiedziała, odnosząc się do porażki Moskwy w dalszym wspieraniu swojego wieloletniego sojusznika, syryjskiego dyktatora Baszara al-Assada. Rosja została „nieco upokorzona” w Syrii, podczas gdy „ich myśli były gdzie indziej”. Kallas objęła stanowisko na tydzień przed dramatycznym upadkiem 54-letniego reżimu Assada w Syrii, czego nikt w regionie, a tym bardziej w Brukseli, nie przewidział. „Przyszłość Syrii jest teraz dość obiecująca, ale wciąż niepewna” - powiedziała, dodając, że podejście Europy do współpracy z dominującą grupą rebeliantów, Hayat Tahrir al-Sham (HTS), będzie oparte na warunkach, w tym »bez radykalizacji, bez zemsty, bez odwetu«. Kallas powiedziała, że jest zbyt wcześnie, aby mówić o uznaniu tymczasowego rządu Syrii lub zniesieniu sankcji wobec HTS - grupy terrorystycznej zakazanej przez UE i USA - ale to nie przeszkadza w rozmowach. „Na tym naprawdę wczesnym etapie nie chodzi o uznanie rządu. Chodzi raczej o ocenę czynów i kierunku Syrii” - powiedziała. Kallas powiedziała, że UE potrzebuje wspólnego podejścia do osób ubiegających się o azyl w Syrii. Kilka krajów europejskich zawiesiło rozpatrywanie syryjskich wniosków o azyl, a Austria ogłosiła program „repatriacji i deportacji”. Kallas poinformowała swoich odpowiedników na Bliskim Wschodzie, że niektórzy syryjscy uchodźcy w sąsiednich krajach już dobrowolnie powracają. Dodała, że unijne przepisy azylowe muszą być przestrzegane. Europejska opinia publiczna chciała wiedzieć, kiedy Syryjczycy powrócą. W Europie „widzieliśmy wybory, w których migracja była głównym tematem. Wtedy stało się jasne, że w kilku krajach jest to rzecz, którą ludzie chcą usłyszeć: Co teraz stanie się z uchodźcami? Czy uchodźcy wrócą?”