Jak smakuje 200-letnie wino? W Grodnie przypadkowo znaleziono starożytne butelki.

Dworsko-parkowy kompleks w Świacku. Zdjęcie: aif.by

Wino w Świacku zostało znalezione w małym, oddzielnym budynku winiarni. 15 zakorkowanych butelek zostało zakopanych w ziemi. Nietypowa forma i kolor butelek przyciągnęły uwagę - były one identyczne, jedynie nieco różniły się od siebie wysokością i średnicą.

Pałacowo-parkowy zespół w Wolińczycach we wsi Świack został zbudowany w 1779 roku przez włoskiego architekta Giuseppe Sacco. Jest to zabytek architektury przejściowego okresu od baroku do klasycyzmu. Do 2005 roku funkcjonowała tam sanatorium, po czym kompleks stał opuszczony. W 2009 roku przekazano go sanatorium „Ozernyj”. W 2017 roku rozpoczęto jego restaurację. W 2023 roku kompleks otwarto dla turystów. Znajduje się w nim hotel, centrum SPA, browar i restauracja. Obecnie działa tylko restauracja.

Budynek winiarni, gdzie znaleziono zakopane w ziemi starożytne butelki. Zdjęcie: aif.by

Kiedy butelki zostały wydobyte z ziemi, zmieniły kolor z intensywnie czarnego na brązowo-zielonkawy z złotym odcieniem, dosłownie na oczach budowniczych. Naczynia, nie otwierając ich, zostały przekazane do Państwowego Komitetu Biegłych Sądowych Grodzieńskiej Obwodowej, pisze „Argumenty i Fakty na Białorusi”.

Butelki bez oznakowania

Tam ustalono, że butelki ze Świacka są podobne do butelek produkowanych w Anglii od XVII wieku. Mają one nieregularny kształt, ponieważ były wytwarzane ręcznie przez szklarzy. Z tego samego powodu nie mają one znaków ani stempli. Dawniej winiarze po prostu naklejali na butelki etykiety, na których pisano, co znajduje się wewnątrz. Wygląd zewnętrzny opakowania nie był wtedy istotny.

Analizą butelek i wina zajęła się komisja biegłych sądowych. Zdjęcie: aif.by

W dnie każdej z butelek znajduje się wklęsłość zwana „punt”. Była ona tworzona w celu umożliwienia transportu butelek w pozycji poziomej, gdzie szyjka jednej butelki opiera się na dnie następnej, co pozwala na stabilizację butelek. Ta wklęsłość była również rodzajem znacznika podczas nalewania wina do szklanek. Wokół niej gromadził się osad. W XVII-XVIII wieku szklarze trzymali formę butelki za pomocą tzw. szpica. Wkładał się on w dno, co pozwalało mistrzom na wyrównanie nadmiaru szkła wewnątrz butelki, a także na uzyskanie równości na powierzchni dna.

Butelki sprzed 200 lat, znalezione w Swiatzku. Zdjęcie: aif.by

Butelki wykonane są z przezroczystego szkła, z warstwami białego, szarego, beżowego i brązowego koloru, z refleksami niebieskiego, zielonego i różowego. Po wyjęciu z ziemi pod wpływem światła i tlenu ich kolor uległ zmianie. Na powierzchni pojawił się nalot z dwutlenku krzemu. Jest to główny składnik piasku kwarcowego, który mógł powstać w wilgotnej lub kwaśnej glebie.

Badania chemiczne wykazały, że szyjki butelek były szczelnie zalane woskiem. Pomogło to zachować zawartość przez wieki.

Tajemnice 200-letniego wina

Mimo to, w ciągu długiego czasu wino przestało być winem w zwykłym znaczeniu. Wewnątrz znaleziono 650 ml półprzezroczystej brązowej cieczy o wyraźnym zapachu octowej kwasu - produktu fermentacji i utleniania etanolu. Jednakże zachowały się nuty związków aromatycznych charakterystycznych dla wina gronowego. Nie można go już pić.

Dzięki analizie wina rozłożono na składniki i ustalono jego moc. Zdjęcie: aif.by

Obecność octowego kwasu w niewielkich ilościach we młodym winie jest normą. Z czasem bakterie octowe rozmnażają się, a kwasów i ich estrów staje się więcej. W rezultacie wino zaczyna się jakby kisić, a stare wina zyskują octowy zapach i smak.

Za pomocą najnowocześniejszego sprzętu analitycznego wino podzielono na składniki. Odkryto w nim substancje powstające w wyniku kontaktu alkoholu i drewna. Oznacza to, że przed butelkowaniem było ono wytwarzane lub przechowywane w drewnianych pojemnikach. Obecnie moc wina wynosi 1,5%.

Wiek wina w Swiatzku nie został określony z dokładnością do roku - nowoczesne metody wskazują wiek w wiekach. Zbiorowość wszystkich dostępnych danych wskazuje, że ma ono około 200 lat.

Czy wino było produkowane na miejscu czy sprowadzone z innego miejsca - na razie nie jest jasne.